نرخ مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی چند درصد است و چگونه محاسبه می شود؟

 

یکی از اهداف واحد های اقتصادی کسب درآمد است . اما چگونگی محاسبه مالیات بر درآمد برای واحد های مختلف بر اساس اشخاص و  انواع درآمد متفاوت است . از جمله سوالات مربوط به مبحث درآمد که توسط اشخاص حقیقی از شرکت مالیاتی پرسیده می شود مربوط به نرخ مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی است . 

 

 

نرخ مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی چند درصد است ؟

بر اساس ماده ۱۰۵ قانون مالیات مستقیم نرخ مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی بیست و پنج درصد (%25) است. که این نرخ  با اعمال نرخ مزبور در درآمد مشمول مالیات ، میزان مالیات مشخص خواهد شد. ليكن در خصوص درآمد هایی که طبق مقررات قانون مالیات­های مستقیم دارای نرخ جداگانه می­باشد، در محاسبه مالیات، نرخ­های مذکور اعمال خواهد شد، به عنوان نمونه نرخ­های مالیات نقل و انتقال املاک، سرقفلی، سهام و حق تقدم سهام شرکت­ها و درآمد اتفاقی.

 

نکته ای که برای ارائه خدمات مالیاتی به اشخاص حقوقی باید به آن توجه کرد این است که به استناد بخشنامه شماره 158/97/230 مورخ 24/11/1397، نرخ مالیات بر درآمد اتفاقی در مورد اشخاص حقوقی نرخ مقرر در ماده ۱۳۱ قانون مالیات مستقیم می­باشد.

 

 

تبصره 7 ماده 105 قانون مالیات مستقیم برای نرخ مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی

* مطابق تبصره (۷) ماده ۱۰۵ قانون مالیات مستقیم به ازای هر ده درصد (%10) افزایش درآمد ابرازی مشمول مالیات اشخاص موضوع ماده ۱۰۵ قانون مالیات مستقیم نسبت به درآمد ابرازی مشمول مالیات سال گذشته آنها، یک واحد درصد و حداکثر تا پنج واحد درصد از نرخ­های مذکور کاسته می­شود. شرط برخورداری از این تخفیف تسویه بدهی مالیاتی سال قبل و ارائه اظهارنامه مالیاتی مربوط به سال جاری در مهلت اعلام شده از سوی سازمان امور مالیاتی است.

 

 

مهلت زمان رسیدگی مأموران مالیاتی به پرونده­ های مالیاتی مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی

 

1. مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی در صورتی که در موعد مقرر اظهارنامه مالیاتی و ترازنامه و حساب سود و زیان تسلیم کرده باشند.

واحد مالیاتی مکلف است ظرف مدت یک سال از تاریخ انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه مالیات متعلق را تعیین و برگ تشخیص مربوط را ظرف همین مدت صادر و حداکثر ظرف سه ماه پس از انقضای یک سال فوق­ الذکر به شخص حقوقی ابلاغ نماید. در صورتی که برگ تشخیص در مهلت مقرر صادر نشود و یا ظرف مدت تعیین شده ابلاغ نگردد اظهارنامه مالیاتی قطعی و همان سود یا زیان ابرازی در اظهارنامه ملاک عمل خواهد بود.

 

نکته مهم در این رابطه آن است کهدر صورتی­که پرونده مالیاتی مؤدی به هیأت موضوع بند (۳) ماده ۹۷ ق.م.م (اصلاحیه 27/11/1380) احاله گردد، دو ماه به مهلت رسیدگی اضافه می­شود.

 

2. مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی در صورتی­که در موعد مقرر اظهارنامه و ترازنامه و حساب سود و زیان تسلیم نکنند.

مهلت رسیدگی و صدور برگ تشخیص مالیات برای مأموران مالیاتی پنج سال از تاریخ انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه مالیاتی می­باشد و برگ تشخیص صادره در مهلت تعیین شده باید حداکثر ظرف سه ماه از تاریخ انقضای پنج سال مزبور ابلاغ شود.

 

نکته ای که مربوز به این بخش باید بدانید این است که در خدمات مالیاتی مطابق بخشنامه شماره 12701/04/30 مورخ 5/11/1372، از مواد ۱۵۶ و ۱۵۷ ق.م.م چنین استنباط می­شود که مقنن از تاریخ انقضای مهلت صدور برگ تشخیص مالیات مدت سه ماه وقت برای ابلاغ اوراق تشخیص مالیات منظور نموده و در هر حال این مدت قایل کاهش نمی­باشد، لذا در موارد مذکور در تبصره (1) ماده ۹۷ ق.م.م (اصلاحیه مورخ 27/11/1380) با افزایش مدت دو ماه به مهلت رسیدگی، مبدأ سه ماه مهلت ابلاغ، انقضاء موعد تمدید شده برای صدور برگ تشخیص مالیات طبق تبصره مذکور خواهد بود. شایان ذکر است مطابق تبصره (1) ماده ۹۷ ق.م.م (اصلاحیه مورخ 27/11/1380) در اجرای بند (۳) ماده یاد شده دو ماه به مهلت رسیدگی موضوع ماده ۱۵۶ ق.م.م اضافه می­شود.

 

 

استرداد مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی

در رابطه با استرداد مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی در این مبحث باید به ماده و تبصره های ذیل اشاره کنیم که در قانون مالیات مستقیم آورده شده است .

 

ماده ۲۴۲ قانون مالیات های مستقیم

اداره امور مالیاتی موظف است در هر مورد که به علت اشتباه در محاسبه مالیات اضافی دریافت شده است و همچنین در مواردی که مالیاتی طبق مقررات این قانون قابل استرداد می­باشد، وجه قابل استرداد را از محل وصولی جاری ظرف یک ماه به مؤدی پرداخت کند.

 

تبصره ماده ۲۴۲ قانون مالیات های مستقیم

مبالغ اضافه دریافتی از مؤدیان بابت مالیات موضوع این قانون به هر عنوان مشمول خسارتی به نرخ یک و نیم درصد (5/%1) در ماه از تاریخ دریافت تا زمان استرداد می­باشد و از محل وصولی های جاری به مودی پرداخت خواهد شد. حکم این تبصره نسبت به مالیات­های تکلیفی و علی الحساب پرداختی در صورتی­که اضافه بر مالیات متعلق باشد، در صورتی­که ظرف سه ماه از تاریخ درخواست مؤدی مسترد نشود، از تاریخ انقضای مدت مزبور جاری خواهد بود.

 

ماده ۲۴۳ قانون مالیات های مستقیم

در صورتی­که درخواست استرداد از طرف مؤدی به عمل آمده باشد و اداره امور مالیاتی آن را وارد نداند، مؤدی می­تواند ظرف سی روز از تاریخ اعلام نظر اداره یاد شده از هیأت حل اختلاف مالیاتی درخواست رسیدگی کند. رأی هیأت حل اختلاف مالیاتی در این مورد قطعی و غیرقابل تجدیدنظر است و در صورت صدور رأی به استرداد مالیات اضافی اداره مربوط طبق جزء اخیر ماده ۲۴۲ ق.م.م ملزم به اجرای آن خواهد بود.

 

نکات مرتبط با ماده 243 قانون مالیات های مستقیم

 

• بخشنامه شماره 12593/6339/211 مورخ 05/12/138

با عنایت به اختیارات مصرح در ماده ۲۱۹ قانون مالیات مستقیم که جهت شناسایی و تشخیص و مطالبه و وصول مالیات­ها به سازمان تفویض گردیده و همچنین به منظور جلوگیری از تضيیع وقت، افزایش هزینه وصول مالیات­ها ناشی از انتقال پرونده از یک اداره کل به اداره کل دیگر و واحد بودن حساب خزانه ­داری كل در خصوص نحوه اجرای ماده ۲۴۲ ق.م.م، چنانچه شرکتی بابت عملکردی از سال­های گذشته دارای اضافه پرداختی بوده که پرونده مالیاتی آن در اداره امور مالیاتی یکی از شهرستان­ها مورد رسیدگی قرار می­گرفته و در حال حاضر پرونده مالیاتی به اداره کل دیگری منتقل شده باشد، تنظیم گزارش و همچنین استرداد وجوه مربوط به اضافه پرداختی می­بایست از محل وصولی جاری اداره کلی که فعلا پرونده مالیاتی به آن منتقل شده صورت گیرد. ضمنا چنانچه در موارد استثنایی که مبالغ کلان قابل استرداد تلقی شده و اشکالی در پرداخت از محل وصول ی­های جاری در پیش آید، اداره کل مربوطه می­تواند مورد را به سازمان منعکس تا با هماهنگی­ های لازم نسبت به استرداد اقدام مقتضی به عمل آید.

 

• بخشنامه شماره 23468/200/ص مورخ 24/12/1392

نظر به سؤالات و ابهامات مطرح شده در خصوص امکان تهاتر اضافه پرداختی مالیات عملکرد با بدهی مالیات­های تکلیفی، حقوق و سایر منابع همچنین اصلاح قبوض مالیاتی صادره به علت اشتباه در درج مشخصات هویتی و....، بدینوسیله مقرر می­دارد :

 

1. با عنایت به اینکه على الحساب مالیات مکسوره متعلق به دریافت کننده وجوه (پیمانکار) بوده که به موجب تبصره (۳) ماده ۱۰۵ و ماده ۱۵۹ قانون مالیات مستقیم در موقع احتساب مالیات بر درآمد اشخاص یاد شده از مالیات متعلق به آنان کسر خواهد گردید، بنابراین تهاتر اضافی پرداختی مالیات عملکرد مؤدیان مالیاتی (مكلفين به كسر على­الحساب مالیات دیگران) با مالیات­های تکلیفی و حقوق کسر و ایصال نشده یا بطور کلی مالیات­های تکلیفی و حقوق پرداخت نشده امکان پذیر نمی­باشد. لذا در صورتی که مؤدی (کارفرما) بابت مالیات عملکرد اضافه پرداختی داشته و بابت سایر منابع داری بدهی مالیاتی بوده، در صورت درخواست کتبی مؤدی مبنی بر تسویه بدهی از محل اضافه پرداختی، پس از طی مراحل استرداد یک فقره چک به مبلغ اضافه پرداختی صادر و همراه قبض مالیاتی به نام دریافت­کنندگان وجوه پیمانکاران و یا بایت تسویه بدهی مالیات حقوق با سایر منابع در وجه حساب مالیاتی مربوط واریز گردد.
   
    
2. همان­گونه که در بند (۴) بخشنامه شماره 5909/4909- 211 مورخ 26/8/82 و بند (3) بخشنامه شماره 987/297/203 مورخ 20/1/1385 اعلام شده، ادارات امور مالیاتی در صورت درخواست مؤدی مجاز به تهاتر اضاقه مالیات پرداختی عملکرد با بدهی مالیاتی قطعی شده عملکرد سال­های دیگر منبع مذکور، با رعایت سایر مقررات می­باشد.
   
    
3. در خصوص مؤدیانی که به شرح بند (۲) درخواست تهاتر اضافه پرداختی یک عملکرد را با بدهی عملکردهای دیگر همان منبع می­ نمایند، مبنای زمان پرداخت جهت محاسبه جرایم مالیاتی برای عملکردی که مؤدی دارای بدهی می­باشد، تاریخ احراز اضافه پرداختی به موجب مفاد موضوع مواد ۲۴۲ و ۲۴۳ ق.م.م خواهد بود.
   
    
4. با عنایت به اینکه پس از صدور و پرداخت قبوض مالیاتی امکان اصلاح در سامانه مدیریت پرداخت مالیات (سیستم قبض بانک جدید) وجود ندارد، لذا در صورت احراز اشتباه در صدور قبض پرداختی، اداره امور مالیاتی مربوط مکلف است با درخواست متقاضی نسبت به انجام مراحل استرداد و تکمیل فرم پیوست و صدور قبض مالیاتی جدید اقدام و مدارک لازم را به اداره حسابداری برای صدور یک فقره چک و واریز به حساب مالیاتی مربوط ارسال نموده و سپس قبض اولیه را در سیستم و در صورت وجود، قبض کاغذی آن را ابطال نماید.
   
    
5. مبنای محاسبه جرایم مالیاتی مؤدیانی که به شرح بند (۴) اقدام نموده ­اند، تاریخ پرداخت قبض ابطال شده خواهد بود.