خدمات حسابداری عموما لیست بزرگی از شاخه ها و زیر شاخه های حسابداری را در بر می گیرد. اما اگر به طور کلی لیست خدمات حسابداری را دسته بندی کنیم شامل موارد ذیل می شود:
- انجام تمام فعالیت های مرتبط با حسابداری برای شرکت های تجاری، بازرگانی، واحد های تولیدی، واحد های خدماتی، کارخانه های صنعتی، فروشگاه های دارای صندوق مکانیزه و به طور کلی همه اشخاص حقیقی و اشخاص حقوقی.
- اعزام حسابدار به عنوان نماینده شرکت حسابداری برای ارائه خدمات مرتبط با فعالیت های ثبتی روزانه به صورت تمام وقت یا نیمه وقت.
- اعزام مدیران مالی حرفه ای با اطلاعات به روز برای سطوح بالای مدیریتی سازمان ها و نهاد های خصوصی و نیمه خصوصی برای بهبود عملکرد مجموعه.
- نظارت بر اسناد ثبت شده حسابداری برای جلوگیری از هرگونه عدم تطابق اسناد در آینده.
- نصب و راه اندازی سیستم های حسابداری برای سطوح مبتدی، متوسط و پیشرفته. همچنین شبکه سازی درون سازمانی با ایجاد سطوح دسترسی مختلف برای هر یک از افراد دپارتمان حسابداری.
- ایجاد پایگاه داده حسابداری به صورت آنلاین و آفلاین برای آرشیو اطلاعات واحد های اقتصادی بزرگ که دارای حجم دیتای بسیار بالایی هستند.
- بستن حساب ها و انتقال آن ها به سند اختتامیه برای تهیه صورتهای مالی پایان دوره.
- انجام ثبت های حسابداری دفتری، سیستمی و مکانیزه بدون مغایرت برای ارائه به مراجع ذی ربط.
- تهیه و تنظیم گزارشات مالی میان دوره ای و گزارشات پایان دوره برای شرکت های عضو بورس و همچنین واحد های تجاری که نیاز به ارائه این صورت های مالی به بانک ها، سازمان بورس، سازمان حسابرسی و نهاد های مالی و حقوقی دیگر دارند.
- کنترل هفتگی، ماهانه، سه ماهه و شش ماهه برای کلیه حساب ها و زیر حساب های واحد های تجاری و فعالین اقتصادی به منظور عدم انتقال مغایرت به دوره های بعدی و سهولت در کنترل حساب ها.
- بررسی حساب های بانکی برای پیدا کردن مغایرت های بانکی در این حساب ها.
- حل اختلافات مالی بین شرکا در یک مجموعه اقتصادی که عموما به دلیل اختلاف نظر بر روی روش های مختلف محاسبه حساب ها شکل می گیرد.
- تهیه و تنظیم دستور العمل ها و آیین نامه های اجرایی که موجب بهبود عملکرد و پایداری و شفافیت سیستم های مالی می شود.
- تغییر سیستم های ثبت دفتری به سیستم های الکترونیکی و مکانیزه مطابق با استاندارد های سازمان امور مالیاتی.
- اعزام نیروی متخصص حسابداری برای پروژه های فصلی و مقطعی در ایران و خارج از ایران.
- ارائه خدمات حسابداری بین المللی برای هلدینگ های بین المللی ایرانی و خارجی که برای شعبه ها و نمایندگی های داخل ایران و خارج از ایران خود نیازمند خدمات حسابداری منطبق با استاندارد های بین المللی هستند.
- برگذاری ورک شاپ های ارتقای دانش مالی و حسابداری برای به روز نگه داشتن و بهبود اطلاعات تیم حسابداری شرکت ها و واحد های تجاری.
- ایجاد بستر امنیت دسترسی و سطح بندی امنیتی برای حساب های محرمانه به منظور حفظ اطلاعات مالی مرتبط واحد های امنیتی و اطلاعات حساس مالی.
- خدمات حسابداری مرتبط با انبار داری و انبار گردانی به روش های مختلف و همچنین راه اندازی و ارتقاء سیستم های انبارداری الکترونیک و آنلاین.
- برنامه نویسی و اختصاصی سازی برنامه های حسابداری که نیازمند ویژگی های خاص برای فعالیت های اقتصادی خاص هستند و برنامه های موجود پاسخگوی نیاز آنها نیست.
- شبکه سازی درون سازمانی برای سازمان ها و نهاد های دولتی و خصوصی که نیازمند شبکه مالی یکپارچه هستند.
- ایجاد بستر آنلاین تحت نت و نصب برنامه های حسابداری و شبکه سازی بین شهری یا بین کشوری برای شرکت ها و هلدینگ های بین المللی که نیازمند دسترسی لحظه ای به حساب ها و موجودی انبار همه شعب خود در داخل یا خارج از ایران هستند.
- ارسال تیم حرفه ای اعتبار سنجی متشکل از حسابداران رسمی برای بررسی حساب های انبوه مرتبط با چند سال و تهیه گزارش از این حساب ها در بازه زمانی کوتاه.
- ارائه آموزش دوره ای به انبارداران برای انبارگردانی و گزارشات دوره ای موجودی انبار و استفاده از سیستم حسابداری برای ورود و خروج کالا از انبار.
- تهیه و تنطیم لیست حقوق و دستمزد و بیمه تامین اجتماعی و حل و فصل مسائل مالی مرتبط با بیمه.
خدمات حسابداری Accounting services مجموعه خدمات مالی را می گویند که یک شرکت حسابداری آن ها را ارائه می دهد. در واقع این خدمات تمامی امور مرتبط با مسائل مالی در هر واحد فعال اقتصادی را در بر می گیرد. از ثبت های حسابداری معمولی تا پیش رفته ترین و پیچیده ترین امور حسابداری مرتبط با گزارشات مالی ، خدمات حسابداری هستند که شرکت های حسابداری آن را ارائه می دهند. لازم به ذکر است که نیاز متقاضیان این نوع خدمات، وابسته به نوع فعالیتشان بسیار متفاوت است.
پیش از آن که به تفاوت شرکت حسابداری با موسسه حسابداری بپردازیم باید به دو تعریف از لغات شرکت و موسسه اشاره کنیم:
- تعریف موسسه: قانون تجارت ایران موسسه را واحدی اقتصادی با نام و هدف مشخص می داند که می تواند تحت مالکیت بخش عمومی یا خصوصی و یا ترکیبی از هر دو آنها به فعالیت مشغول باشد. فعالیت های موسسه می تواند فعالیت های انتفاعی و غیر انتفاعی را در بر بگیرد. علاوه بر این موارد طرف معامله بودن موسسات بر اساس قانون تجارت امری مجاز تلقی شده است. همچنین در مکاتبات تجاری می توان از هر دو نام واحد اقتصادی و موسسه که مترادف یکدیگر هستند استفده کرد.
- تعریف شرکت: اما شرکت در قانون تجارت ایران اتخاذ شده از معانی شراکت و مشترک است. شرکت ها زمانی بوجود می آیند که دو یا چند فرد برای دستیابی به هدف یکسان یا اهدافی در یک راستا، به فعالیتی مشترک با یکدیگر می پردازند. قانون تجارت، شرکت ها را شخصیت های حقوقی می داند. شرکت ها به عنوان اشخاص حقوقی، دارای اساس نامه هستند و اتخاذ تصمیمات راهبردی آن ها بر عهده اشخاصی است که نام آن ها به تفکیک وظایف و مسئولیت ها در اساسنامه ذکر شده باشد.
با توجه به تعاریف فوق می توانیم تفاوت شرکت حسابداری و موسسه حسابداری را در قالب موارد ذیل بیان کنیم:
- تفاوت در تعداد بنیانگذاران: شرکت حسابداری در نوع شرکت با مسئولیت محدود یا نسبی یا تضامنی می تواند توسط حداقل دو نفر، در نوع شرکت سهامی خاص توسط حداقل سه نفر و در نوع شرکت سهامی عام با حداقل پنج نفر تاسیس شود. اما در رابطه با موسسه حسابداری تعداد تاسیس کنندگان حداقل یک نفر را شامل می شود. این به این معنی است که حتی یک نفر هم به شخصه می تواند تاسیس کننده یک موسسه حسابداری باشد.
- تفاوت در اهداف: شرکت حسابداری با هدف کسب سود شکل می گیرد. در واقع اساس شکل گیری آن منفعت اقتصادی در ازای ارائه خدمات است. اما هدف موسسه می تواند هم کسب سود باشد و هم فعالیت های عام المنفعه یا بشر دوستانه. به عنوان مثال موسسه حسابداری را در نظر بگیرید که بدون در نظر گرفتن منافع مالی به ارائه خدمت به نهادهایی مشغول است که فعالیت های بشر دوستانه انجام می دهند. در این حالت موسسات حسابداری صرفا برای دستیابی به هدفی خاص و بدون دریافت پول خدمات خود را ارائه می دهند که این امر در شرکت ها غیر ممکن است. اگرچه شرکت ها هم گاها ارائه خدمات رایگان در راستای مسئولیت های اجتماعی را عهده دار می شوند اما سود آوری جزو لاینفک آن هاست.
اگر یک نگاه کلی به رشته حسابداری در سطح بین المللی بیاندازیم متوجه می شویم که این رشته به عنوان یکی از مشاغل پر درآمد در جهان شناخته می شود. اما درآمد شرکت حسابداری در ایران به مراتب پایین تر از کشورهای اروپایی و امریکایی و حتی امارات متحده است!
این امر سبب شده که درآمد شرکت حسابداری در ایران بسیار مقرون به صرفه تر از دیگر کشورها باشد. به عنوان مثال دوبی یکی از تجاری ترین مناطق نزدیک ایران است و تعداد بسیار زیادی از موسسات بین المللی درآنجا شعبه دارند. درآمد شرکت حسابداری در دوبی به مراتب ده ها برابر بیشتر از عرضه همین سرویس در ایران است.
اما مشکل این تفاوت در درآمد شرکت حسابداری در کجاست ؟ آیا حسابداران ایرانی توانایی کمتری نسبت به سطوح بین المللی دارند؟ پاسخ این سوال قطعا منفی است! در واقع دلایل متعددی را می توان در این زمینه مطرح کرد که یکی از مهمترین آن ها بالا رفتن مداوم نرخ دلار در ایران و به تبع آن کاهش ارزش پول ملی است. این عامل باعث کاهش درآمد شرکت های حسابداری در ایران در مقایسه با میانگین درآمد بین المللی به دلار است. دلیل دیگر این امر را شاید بتوان در تحریم های امریکا علیه ایران جستجو کرد. این تحریم ها جدا از اینکه یکی از دلایل کاهش ارزش ریال بوده، سبب شده تا بسیاری از کمپانی های بزرگ بین المللی به دلیل ترس از مجازات های امریکا به بازار ایران وارد نشوند. همین جدایی از نظام مالی بین الملل سبب شده تا نگاه کم ارزشی به خدمات حسابداری شرکت های ایرانی بوجود آید.
علاوه بر این عدم وجود شرکت های بین المللی در ایران در مقایسه با دوبی و ... بازار کار کمتری برای فعالین حسابداری در ایران فراهم کرده است. اما در سال های اخیر تلاش جامعه حسابداران رسمی و سازمان حسابرسی، برای تطابق استاندارد های حسابداری و استاندارد های حسابرسی ایران با نظام مالی بین المللی و به روز کردن آن را شاید بتوان نکته ای امید بخش در رابطه با ورود شرکت های ایرانی به سطوح بین المللی دانست.
همچنین نرخ پایین این نوع خدمات در ایران نسبت به کشورهای دیگر ، در صورت ارتباط گسترده ایران با جهان خارج می تواند به عنوان نکته ای مثبت قلمداد شود که شرکت های بین المللی را راغب به دریافت خدمات حسابداری و حسابرسی از شرکت های ایرانی خواهد کرد . اما لازمه همه این موارد ارتباط مستمر و سالم با همه کشور های جهان در فضایی خارج از تهدید و تحریم است.
بهترین شرکت های حسابداری ایران را شاید بتوان یک نمونه از پر طرفدار ترین لیست های رتبه بندی برای فعالین اقتصادی دانست. هم واحد های تجاری و هم مودیان مالیاتی همواره به دنبال شرکت یا موسسه حسابداری هستند که در فرآیند های مالی و مالیاتی به آن ها کمک کند. در خیلی از کشورها مجلاتی مانند مجله فوربز Forbes Magazine به ارائه لیست بهترین ها مبادرت می کنند. اما در حالت تخصصی تر ، این مجامع علمی هستند که در نشریات انتهای سال خود به برترین های آن رشته در آن سال اشاره می کنند. به طور مثال در زمینه حسابداری مجله اکانتینگ تودی Accounting Today Magazine یکی از معتبر ترین نشریات این حوزه قلمداد می شود. اما در ایران بر خلاف کشور های پیشرفته در زمینه حسابداری، لیست بهترین شرکت های حسابداری به مفهوم درست آن وجود ندارد. بلکه این عملکرد و تجربه سالیان متوالی یک شرکت حسابداری است که نام او را پر آوازه می کند و باعث شکل گیری باشگاه مشتریان برای آن شرکت می شود. این شرکت یکی از خوش نام ترین و پر آوازه ترین و حرفه ای ترین شرکت های حسابداری است که باشگاه مشتریان آن گواه این امر است.
کارهای شرکت حسابداری به مجموعه فعالیت هایی می گویند که این شرکت ها به طور معمول انجام می دهند. این کار ها به طور کلی به سه دسته ذیل تقسیم می شود:
- کارهای مشاوره ای:
شامل خدماتی است که در آن شرکت حسابداری با دادن مشاوره به اشخاص حقوقی و حقیقی راهکار هایی را به آن ها پیشنهاد می کند تا به وسیله آنها وضعیت مالی خود را بهبود بخشند. این امر سبب بهبود عملکرد و سرعت بخشیدن به حرکت فعالین اقتصادی در راه رسیدن به اهدافشان می شود. - کارهای عملیاتی:
به آن دسته از خدماتی که در آن شرکت حسابداری به طور عملیاتی به اصلاح یا بهبود عملکرد مالی یک واحد اقتصادی یا تجاری مبادرت می ورزد کارهای عملیاتی می گویند. در این حالت شرکت حسابداری به عنوان بخشی از کل سیستم مالی به انجام امور و ارائه خدمات می پردازد. - کارهای اجرایی:
این دسته از کارها کلیه امور حسابداری را در بر می گیرد که شرکت های حسابداری با انجام آن ها بخش اجرایی سیستم مالی فعالین اقتصادی را عهده دار می شوند . بخش اجرایی از ابتدایی ترین موارد مانند ثبت حسابداری تا پیشرفته ترین موارد مانند دادرسی مالیاتی و دعاوی حقوقی مرتبط با حوزه حسابداری و حسابرسی را در بر می گیرد.
شرکت حسابداری یا Accounting Firm ( اکانتینگ فیرم ) یک اصطلاح رایج است که عموم مردم برای نامیدن موسسه حسابداری و مجموعه حسابداری و شرکت حسابداری بکار می برند. شرکت حسابداری برای گروهی از افراد خبره در زمینه حسابداری استفاده می شود که در قالب یک گروه آماده ارائه کلیه خدمات حسابداری برای اشخاص حقیقی و حقوقی هستند. این نوع از شرکت ها را معمولا در مراودات بین المللی به انگلیسی Financial Accounting Services Company ( فایننشیال اکانتینگ سرویسز کمپانی ) می نامند و این کمپانی ها کلیه خدمات مرتبط با امور مالی را ارائه می دهند.
شرکت حسابداری در تهران ( TEHRAN ) از بین کلیه شرکت های ارائه دهنده خدمات در این شهر به عنوان یکی از پر کاربرد ترین آن ها تلقی می شود. امروزه ارتباط این نوع شرکت ها که به ارائه خدمات حسابداری به واحد های تجاری و اقتصادی مشغول اند، یکی از ضروریات هر سیستم مالی است. تهران به عنوان پایتخت ایران و قلب تجارت و مبادلات مالی ایران، تعداد زیادی از فعالان اقتصادی اعم از اشخاص حقیقی و اشخاص حقوقی را در خود جای داده است. همین امر سبب شده تا بیشترین تعداد شرکت های حسابداری هم در تهران تاسسیس شوند و در این شهر به فعالیت بپردازند.
این نوع خدمات با تمرکز بر مشاوره حسابداری صورت می پذیرد. برای اشخاص حقیقی و حقوقی که به فعالیت اقتصادی مشغول اند بسیار حیاتی است که با آگاهی کامل نسبت انتخاب سیستم مالی و نحوه چینش حسابداران در این سیستم ها اقدام کنند. موسسات ارائه دهنده این خدمات با مشاوره مستمر و مفید و در صورت نیاز نظارت بر سیستم مالی متقاضیان، می توانند موجب بهبود و چالاکی بیشتر در همه بخش های مالی شرکت علی الخصوص بخش حسابداری آن شوند. از جمله خدمات حوزه مشاوره حسابداری می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
- عملیات اجرای پروژه های حسابداری.
- محاسبه بهای تمام شده کالای تولیدی، خریداری شده یا وارداتی.
- کلیه موارد ثبت و پیگیری حقوق دستمزد.
- پیگیری مسائل مرتبط با بیمه تامین اجتماعی.
- انجام دادرسی های پیش آمده برای شرکت ها از طرف مراجع حقوقی مانند سازمان مالیاتی که مرتبط با دادرسی مالیاتی است.
زاهدان Zahedan به عنوان یکی از شهر های دارای نفت و گاز در ایران دارای پالایشگاه های متعددی است که سبب رونق اقتصادی در این شهر شده است. همین امر موجب شکل گیری بسیاری از مشاغل پیرامونی مرتبط با نفت و گاز در این شهر است. این مشاغل به دلیل رونق اقتصادی این حوزه که حاصل از فروش مشتقات نفتی و پالایشگاهی است تراکنش های بالای بانکی را رقم می زنند. بدیهی است هرکجا که حرف از تراکنش های حاصل از فعالیت اقتصادی در واحد های تجاری و تولیدی باشد شرکت های حسابداری هم در آن جا تاسیس می شوند. زاهدان هم از این قاعده پیروی می کند و مانند دیگر شهر های بزگ ایران دارای موسسات حسابداری است که خدمات این حوزه را ارائه می دهند. اما تفاوتی که شرکت حسابداری در زاهدان با دیگر شهرها دارد در نوع پروژه های دریافتی آن هاست که عمدتا پروژه های مرتبط با حوزه انرژی هستند.